Джини индексі немесе Джини коэффициенті, бұл елдегі табыс теңсіздігінің көрсеткіші. Ол 0 — ден 1-ге дейін өзгереді, 0 толық теңдікті білдіреді, яғни барлығы бірдей табысқа ие, ал 1 – бір адам барлық табысқа ие болған кездегі толық теңсіздік.
Джини индексі жалпы табыс үлесінің ең кедейден ең байларға дейінгі адамдар санына тәуелділігін график құру арқылы көрсетеді. Джинидің жоғары индексі табыс теңсіздігінің жоғары деңгейін көрсетеді, ал Джинидің төмен индексі табыс теңсіздігінің төмен деңгейін көрсетеді.
Соңғы рет Қазақстандағы Джини индексі 2019 жылы — 0,39-ды көрсеткен, бұл табыс теңсіздігінің салыстырмалы түрде жоғары деңгейін көрсетсе керек. Бұл дегеніміз Қазақстанда табысты бөлу халық арасында біркелкі емес екенін және ең бай және ең кедей адамдар арасында айтарлықтай алшақтық бар екенін білдіреді.
Джини индексі дамыған елдерде әр түрлі. Жалпы, дамыған елдерде Джини индексі дамушы елдерге қарағанда төмен болады, бұл кірістердің біркелкі бөлінуін көрсетеді. Алайда дамыған елдер арасында айтарлықтай айырмашылықтар бар. Дания — 0,25, Швеция — 0,25, Норвегия — 0,25 және Финляндия — 0,26, ал екінші жағынан АҚШ — 0,41, Ұлыбритания — 0,34, Канада — 0,32 және Австралия — 0,34.
Джини индексінің кемшіліктері тағы бар — бұл байлықтың бөлінісін есепке алмайды, тек кірістің бөлінісін ескереді, ол тапқан табыс пен трансферттік төлемдер түрінде алынған, яғни басқа көздерден алынған кірістердің ара-жігін ажыратпайды, ол әр түрлі аймақтардағы немесе елдердегі өмір сүру құнындағы айырмашылықтарды есепке алмайды, бұл тіпті табыстарды бірдей бөлу кезінде Джини индекстеріндегі айырмашылықтарға әкелуі мүмкін, бұл индекс сондай-ақ әр елдің білімге, денсаулық сақтауға және басқа да әлеуметтік қызметтерге қол жеткізуі сияқты ақшалай емес әл-ауқатын есепке алмайды.
1
21 августа 2023
|
https://t.me/FINANCEqz
Исламдық қаржыландыру — бұл шариғат, яғни ислам құқығы қағидаттарына сәйкес келетін қаржыландыру жүйесі.
Рибаға, яғни пайыздарға тыйым салынған. Дәстүрлі банк жүйесінде депозитке ақша салған кезде банк Сізге пайыз төлейді. Немесе несие алсаңыз, банкке пайыз төлейсіз. Исламдық қаржыландыруда «пайыз» ұғымы жоқ. Белгіленген пайыздық несие берудің орнына, банк тауарды өзі сатып алып, үстіне ақша қосып Сізге бөліп төлеу үшін сатады. Бұл ретте банктің пайдасы тауардың құнында.
Түсініксіз мәмілелер исламдық қаржыландыруда тыйым салынған. Исламдық қаржы институттары алкогольге, темекіге, құмар ойындарға және басқа да һарам тауарлармен байланысты бизнеске инвестиция сала алмайды. Мудараба — исламдық қаржыландырдың тағы бір түрі. Бұл серіктестік, онда бір Тарап капиталды, ал екінші Тарап кәсіпкерлік дағдыларды ұсынады. Пайда немесе залал олардың арасында алдын-ала келісілген шарттарға сәйкес бөлінеді.
Сукук — бұл исламдық қаржыландыруда қолданылатын шариғат талаптарына сәйкес облигацияларға ұқсас құралдар, яғни бұл активке немесе жобаға үлестік қатысуды білдіреді.
Исламдық қаржыландыру кез-келген басқа қаржы жүйесі сияқты, тәуекелдерге ие.
Исламдық қаржы өнімдері шариғат қағидаттарына сәйкес келуі керек болғандықтан, белгілі бір өнім кейіннен осы қағидаттарға сәйкес келмейді деп жариялануы мүмкін. Исламдық келісімшарттар көбінесе дәстүрлі қаржылық келісімшарттарға қарағанда күрделі және егжей-тегжейлі болады.
1
14 августа 2023
|
@FINANCEkaz
Толығырақ